İSTİHKAK İDDİASI NEDİR?
İcra ve İflas Kanunu’nun 85. Maddesi uyarınca; “Borçlunun kendi yedinde veya üçüncü şahısta olan taşınır mallariyle taşınmazlarından ve alacak ve haklarından alacaklının ana, faiz ve masraflar da dahil olmak üzere bütün alacaklarına yetecek miktarı haczolunur.” Söz konusu madde kapsamında borçluya ait olan mallar, taşınmazlar ve haklar, üçüncü kişinin elinde bulunsa dahi haczedilebilir. Haciz esnasında veya daha sonrasında haczedilen malların 3. kişiye ait olduğu iddiasına ise İstihkak İddiası denir
İcra ve İflas Kanunu’nun 96. Maddesi uyarınca: “Borçlu, elinde bulunan bir malı başkasının mülkü veya rehni olarak gösterdiği yahut üçüncü bir şahıs tarafından o mal üzerinde mülkiyet veya rehin hakkı iddia edildiği takdirde, icra dairesi bunu haciz ve icra tutanaklarına geçirir ve keyfiyeti iki tarafa bildirir. Yukarıda yer alan madde hükmünde belirtildiği üzere borçlunun elinde bulunan ve haczedilen/haczedilecek olan veyahut üçüncü kişinin elinde olan ve borçluya ait olduğu gerekçesiyle haczedilmek istenen/haczedilen mal ile ilgili olarak bu malın 3. Kişiye ait olduğuna ilişkin olarak yapılan itiraza istihkak iddiası denir.
İstihkak iddiasını şeklen geçersiz kılan unsurlar nelerdir?
İstihkak iddiasını şeklen geçersiz kılan belli başlı unsurlar vardır.
- Bunların ilki belirtilen yasal süre içerisinde istihkak iddiasında bulunulmamasıdır. İstihkak iddiasında bulunma süresi kanun tarafından haciz işleminin öğrenilmesinden itibaren 7 gün olarak kabul edilmiştir.
- İstihkak iddiasını geçersiz kılan diğer önemli bir unsur ise istihkak iddiasının kim tarafından ileri sürüldüğüdür. Yargıtay kararlarında bu tür uyuşmazlıkların görülebilmesi için ön koşul, malın üçüncü kişi elinde haczedilmesi üzerine üçüncü kişi tarafından haczedilen mal üzerinde mülkiyet veya rehin hakkı gibi sınırlı bir ayni hakka vs. dayanarak istihkak iddiasında bulunulmasıdır. İstihkak iddiası, tüzel kişilerde tüzel kişiyi temsile yetkili organlarca, gerçek kişilerde ise ya kendisi tarafından ya da bu kişiyi temsile yetkili kişilerce ileri sürülebilir. Tüzel kişiyi veya gerçek kişiyi temsil yetkisi olmayan kişinin yaptığı iddia, geçerli bir istihkak iddiası sayılmaz. Kanunen temsil yetkisi olmayan kimse şirketin çalışanı dahi olsa İstihkak İddiasında bulunma hakkına tabi değildir.
- 3. Kişinin şahıs olması durumunda, yalnız 3. şahıs ya da 3. şahıs lehine borçlu istihkak iddiasında bulunabilir. Borçlu 3. şahıs adına istihkak iddiasında bulunsa dahi muhafaza yapılır. Eğer 3. şahıs kendi lehine istihkak iddiasında bulunursa yediemin olmayı kabul ettiği takdirde muhafaza yapılmayabilir.